Từ lâu, xu hướng đầu tư vào các doanh nghiệp đạt tiêu chí ESG đã không còn lạ lẫm trên thế giới. Tuy nhiên, xu hướng này mới chỉ được chú ý gần đây tại Việt Nam, khi mà nhận thức về phát triển bền vững ngày càng được nâng cao.
ESG là viết tắt của cụm tiếng Anh Environmental – Social – Governance (môi trường – xã hội – quản trị). Bên cạnh việc đánh giá dựa trên yếu tố hiệu quả tài chính, ngày càng nhiều nhà đầu tư nhấn mạnh việc xem xét doanh nghiệp có đạt các tiêu chí ESG hay không, trước khi ra quyết định đầu tư, đặc biệt là kể từ khi dịch Covid-19 xuất hiện.
Về cơ bản, ESG dựa trên ba trụ cột với hàng chục chỉ tiêu cụ thể buộc các công ty phải đáp ứng.
-
Thứ nhất là tiêu chí môi trường, gồm: biến đổi khí hậu, ô nhiễm, đổi mới sáng tạo, sử dụng tài nguyên thiên nhiên, thiết kế thân thiện sinh thái. -
Thứ hai là xã hội, gồm: an toàn, sức khỏe lao động, sự đa dạng, quan hệ cộng đồng, từ thiện. -
Thứ ba là quản trị, gồm: cơ cấu thành phần và sự đa dạng của hội đồng quản trị, quyền cổ đông, lương ban quản trị, gian lận và hối lộ.
Suốt nhiều năm qua, diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) và các doanh nghiệp thành viên đã kiên trì theo đuổi các tiêu chuẩn ESG. Bên cạnh đó, tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) bắt đầu quảng bá ESG đến 37 quốc gia thành viên từ năm 2017. Năm 2018, Liên minh châu Âu (EU) đã tích cực theo đuổi một chương trình tài chính bền vững gắn với biến đổi khí hậu và các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc, và hiện các quốc gia khối G7 cũng đang tiến tới thực hiện ESG.
Trước diễn biến hiện nay của đại dịch Covid-19, xu hướng doanh nghiệp đạt tiêu chí này lại càng được đẩy nhanh hơn, khiến chiến lược đầu tư chuyển dịch sang ESG thay vì chỉ nhìn vào các chỉ tiêu tài chính truyền thống. Theo Morningstar – công ty nghiên cứu đầu tư của Mỹ cho biết, năm ngoái các Quỹ ESG thu hút dòng tiền gấp đôi so với năm trước đó. Viện Tài chính Quốc tế (IIF) cũng dự báo, năm 2021, tốc độ gia tăng tài sản tại các quỹ ESG sẽ nhanh hơn, nhất là khi Joe Biden đắc cử Tổng thống Mỹ đã thực hiện chương trình nghị sự bảo vệ môi trường. IIF cũng dẫn chứng thêm, có tới 80% chỉ số chứng khoán của các quỹ tuân thủ tiêu chí ESG, vượt các chỉ số của các quỹ không tuân thủ ESG trong các đợt bán tháo do đại dịch.
Tại Việt Nam, Công ty Tài chính Quốc tế – IFC đã bắt đầu truyền thông rộng rãi khái niệm ESG từ cách đây 10 năm. Ngay từ khi thành lập, Quỹ Tundra Frontier cũng tập trung vào đầu tư ESG, trong khi Quỹ Dragon Capital đã cải tiến chính sách ESG và phát triển khung đánh giá ESG dành cho các công ty niêm yết từ năm 2015. Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) đã đưa ra chỉ số phát triển bền vững Việt Nam (Substainability Index – VNSI) vào tháng 7/2017 nhằm chọn ra 20 doanh nghiệp có thực hành ESG tốt nhất. Gần đây nhất là Quỹ AFC Vietnam Fund thông tin sẽ bắt đầu áp dụng 8 tiêu chí ESG để đánh giá cơ hội đầu tư vào doanh nghiệp kể từ năm 2021.
Thực tế là rất khó để các nhà đầu tư bình thường có thể đo lường khách quan mức ESG của một công ty, mà phải dựa vào các tổ chức đáng tin cậy để xếp hạng ESG. Dù vậy, việc thông qua cơ quan báo chí, truyền thông cũng phần nào giúp nhà đầu tư có thêm góc nhìn về hoạt động của các doanh nghiệp vi phạm tiêu chí ESG.
Chẳng hạn như cách đây vài năm, các quỹ đầu tư đã rút khỏi một doanh nghiệp tiếng tăm vì đơn vị này vi phạm về bảo vệ môi trường khi phá rừng. Hay gần hơn là xôn xao về sự việc một số doanh nghiệp tận dụng dịch Covid-19 để nâng giá hàng hóa, dẫn đến cái nhìn thiếu thiện cảm cho xã hội và ảnh hưởng đến quan hệ cộng đồng. Thực tế là ngay sau những thông tin tiêu cực trên, giá cổ phiếu của doanh nghiệp này đã giảm sàn vì bị bán tháo.
Trong bối cảnh đại dịch hiện nay, việc có nhiều doanh nghiệp hoạt động hướng đến tiêu chuẩn ESG là thật sự cần thiết. Bởi khi nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng nặng nề vì phải giãn cách xã hội, các công ty không chỉ nên chăm chăm vào lợi nhuận mà nên có những chính sách nhân văn, khi đó mới có thể “đắc nhân tâm”, tăng thêm sự gắn bó của khách hàng và cộng đồng. Cho dù mục tiêu kinh doanh xuyên suốt là vì lợi nhuận, vì những áp lực từ cổ đông, nhưng rõ ràng doanh nghiệp hãy nên xem trọng cả mối quan hệ với khách hàng và những đóng góp cho xã hội, đặc biệt là trong thời điểm như hiện nay.
Theo DNSG
>> Tìm hiểu: Phần mềm quản trị doanh nghiệp BRAVO
>> Xem thêm: WFA – Mô hình vận hành cho các doanh nghiệp trong tương lai
